تاریخ ادبیات ایران و جهان 2 نمونه سوالات درس 5 تا 10

 ( بخش سوم ـ عصر صائب )

درس پنجم ( درآمدی بر عصر صائب یا دوره ی غزل گویی و مضمون آفرینی )

1 ـ وضع عمومی شعر در عصر صفوی چگونه بود؟ ( ص. 37 )

2 ـ مناطق عمده رشد و پرورش زبان و ادب فارسی در ایران و خارج از آن ، در عصر صائب کدامند؟ ( صص . 37 و 38 )

3 ـ زبان فارسی در دوره ی صفویان چه موقعیت و جایگاهی داشت؟ ( صص. 37 و 38 )

4 ـ چه عواملی سبب مهاجرت شاعران ایرانی به هند شد؟ ( ص. 38 )

5 ـ واکنش شاه تهماسب صفوی در برابر قصیده ی مدحی محتشم کاشانی چگونه بود؟ ( ص. 38 )

6 ـ علت رشد شعر و ادب فارسی در نزد سلاطین بابری هند را بنویسید . ( ص. 38 )

7 ـ چه عاملی در عصر صائب سبب از رونق افتادن زبان و ادب فارسی در هند شد؟ ( ص. 39 )

8 ـ روی کار آمدن حکومت شیعه مذهب صفوی چه تأثیراتی در ادبیات ، به ویژه در شعر فارسی گذاشت؟ ( ص. 39 )

9 ـ در عصر صائب ، قالب عمده ی شعر و موضوع آن چه بود و چه تفاوتی با گذشته داشت؟ ( ص. 39 )

10 ـ با توجه به ویژگی های شعری عصر صائب ، بیت زیر را بررسی کنید . ( ص. 39 )

جان می رسد به لب ، منِ شیرین کلام را          تا حرف تلخی از دهنِ یار می کشم

11 ـ جان بخشی را که از ویژگی های پر کاربرد شعری در عصر صائب است ، با ذکر نمونه توضیح دهید . ( ص. 39 )

12 ـ ویژگی های سبک شعر را در عصر صائب بیان کنید . ( ص. 39 و 41 )

13 ـ بیت زیر را از دید ویژگی های شعری عصر صائب ، بررسی کنید . ( ص. 41 )

بخیه ی کفشم اگر دندان نما شد عیب نیست   خنده می آرد همی بر هرزه گردی های من

14 ـ در بیت زیر ، کدام یک از ویژگی های شعری عصر صائب دیده می شود؟ توضیح دهید . ( ص. 41 )

اظهار عجز در بر ظالم روا مدار              اشک کباب موجب طغیان آتش است

15 ـ مثنوی های وحشی بافقی را نام ببرید و بگویید که در این مثنوی ها،وحشی از کدام شاعر پیروی کرده است. ( ص. 42 )

16 ـ مثنوی ناتمام فرهاد و شیرین را چه کسی سرود؟ این مثنوی را چه کسی کامل کرد ؟ ( ص. 42 )

17 ـ بیشترین شهرت شاعری وحشی بافقی مرهون سرودن چه نوع اشعاری است؟ ( ص. 42 )

18 ـ پدر مرثیه سرایی در ادب فارسی کیست و علت شهرت او چیست؟ ( ص. 43 )

19 ـ بیت های زیر از ترکیب بند فدایی مازندرانی انتخاب شده است . آن ها را از نظر سبک و زبان و ساختار با سروده ی محتشم مقایسه کنید . ( صص. 46 و 54 )

پرسیدم از هلال که قدّت چرا خم است؟              گفـتا خمـیدنِ قـَدَم از بـارِ ماتم است

گفتم به چرخ بهرِ چه پوشـیده ای کبود               آهی کشید و گفت که ماهِ مُحرّم است . . .

20 ـ شاعری محتشم کاشانی دارای دو رویه است ، آن دو رویه را بیان کنید . ( صص. 46 و 47 ) 

21 ـ مجموعه ی غزلیات محتشم کاشانی چه نام دارد و زمینه ی اصلی آن چیست؟ ( ص. 47 )

درس ششم ( کلیم همدانی ، آفریننده ی معنا و مضمون )

1 ـ کلیم در کجا و از چه کسی عنوان ملک الشعرایی گرفت؟ ( ص. 48 )

2 ـ کدام اثر مثنوی از کلیم کاشانی به یادگار مانده است؟ ( ص. 48 )

3 ـ چه عواملی سبب برجستگی غزل های کلیم کاشانی و شهرت وی شده است؟ ( ص. 48 )

4 ـ خلاق المعانی ثانی لقب کیست؟ چرا به وی این لقب را داده اند؟ ( ص. 48 )

5 ـ مثنوی های صائب را نام ببرید . ( ص. 50 )

6 ـ دشواری شعر صائب به چه سبب است؟ ( ص. 51 )

7 ـ شاهکار شاعری صائب چه نوع شعری است و چه محتوایی دارد؟ ( ص. 51 ) 

8 ـ یک غزل از سبک عراقی را با غزلی از شاعران سبک هندی مقایسه کنید .

9 ـ دو اثر منثور بیدل را نام ببرید . ( ص. 52 )

10 ـ دو مثنوی از آثار بیدل را نام ببرید . ( ص. 52 )

11 ـ بیش ترین شهرت بیدل در قلمرو فرهنگ فارسی مدیون چه نوع اشعار اوست؟ ( ص. 52 )

12 ـ ویژگی غزل ها و سایر شعرهای بیدل را بنویسید . ( ص. 52 )

13 ـ کدام شاعران را می توان « پهلوان شاعران سبک هندی » و « شهسوار سخن پارسی » دانست؟ ( ص. 52 )  

( بخش چهارم ـ عصر قائم مقام )

درس هفتم ( درآمدی بر عصر قائم مقام ، یا مرحله ی انتقال به ساده نویسی )

1 ـ در عصر قائم مقام نثر فارسی چه مرحله ای را طی کرد؟ ( ص. 57 )

2 ـ نثر فارسی در اواخر دوره ی خواجه رشیدالدین چگونه بود؟ ( ص. 57 )

3 ـ کتاب درّه ی نادره از کیست؟ این اثر نماینده ی چه نوع نثری است؟ ( ص. 57 )

4 ـ چه عواملی سبب بیماری و فساد سبک نویسندگی پارسی در عصر قائم مقام شد؟ ( ص. 57 )

5 ـ پایه ی نثر ساده در ایران از چه عصری نهاده شد؟ ( ص. 57 )

6 ـ چه کسی در دوره ی قاجاریه سبک تازه ای در نویسندگی فارسی پدید آورد؟ او چه لقبی از فتحعلی شاه قاجار گرفت؟ (ص. 57 )

7 ـ منشآت از کیست و به شیوه ی کدام کتاب معروف نوشته شده است؟ ( ص. 58 )

8 ـ ویژگی های نثر قائم مقام را ذکر کنید . ( ص. 58 )

9 ـ به چه عللی سبک نویسندگی قائم مقام مورد توجه نویسندگان واقع شد؟ ( ص. 58 )

10 ـ عواملی را که سبب تحوّل نثر فارسی و رواج ساده نویسی پس از قائم مقام شد ، بنویسید . ( ص. 58 )

11 ـ در عصر قائم مقام چه کسانی اسلوب ساده نویسی غربی را در زبان فارسی پیشنهاد کردند؟ ( ص. 59 )

12 ـ چند اثرِ عصر قائم مقام را که سرمشق ساده نویسی بوده اند ، نام ببرید . ( صص. 59 و 60 و 61 )

13 ـ نویسنده ی کتاب حاجی بابا اصفهانی کیست و هدف او از نوشتن این اثر چه بوده است؟ ( ص. 59 )

14 ـ چه کسی کتاب حاجی بابا اصفهانی را به فارسی ترجمه کرد؟ ( ص. 59 )

15 ـ علل توفیق و شهرت کتاب حاجی بابا اصفهانی در میان خوانندگان فارسی چه بود؟ ( ص. 59 )

16 ـ سفر نامه نویسی از چه دوره ای در ایران رواج یافت؟ ( ص. 59 ) 

17 ـ مسالک المحسنین چه نوع اثری است و موضوع آن چیست؟ ( صص. 59 و 60 )

18 ـ مؤلف کتاب مسالک المحسنین کیست؟ ( ص. 60 )

19 ـ « سیاحت نامه ی ابراهیم بیک » از کیست و چگونه اثری است؟  ( ص. 60 )

20 ـ « حسب حال » به چه نوع نوشته هایی گفته می شود؟ در این باره تحقیق کنید . ( ص. 60 )

21 ـ کدام نویسنده ی عصر قائم مقام در مخالفت با دولت رضاشاه ، با سید حسن مدرّس هماهنگی داشت؟

22 ـ نام دیگر کتاب شرح زندگانی من چیست؟ ( ص. 61 )

23 ـ مقصود عبدالله مستوفی از نوشتن کتاب شرح زندگانی من ، چه بود؟ ( ص. 61 )

24 ـ شرح زندگانی من چگونه اثری است؟ ( ص. 61 )

 ( بخش پنجم ـ عصر هاتف )

درس هشتم ( درآمدی بر عصر هاتف یا دوره ی انصراف از سبک هندی )

1 ـ عصر هاتف به چه دوره ای معروف است؟ ( ص. 64 )

2 ـ چرا در عصر هاتف ، تازگی و ابتکار در میان شاعران دیده نمی شود؟ (صص. 64 و 65 )

3 ـ در مورد وضع کلی شعر و شاعری در عصر هاتف توضیح دهید . ( ص. 65 ) 

4 ـ چرا شاعران مستعد از شیوه ی شاعری معمول در عصر صائب دل خوشی نداشتند؟ ( ص. 65 )

5 ـ انجمن ادبی مشتاق در کدام شهر تأسیس شد؟ (ص. 65 )

6 ـ پیشگامان انجمن ادبی مشتاق چه کسانی بودند و در چه راهی تلاش می کردند؟( ص. 65 )

7 ـ کار انجمن مشتاق از چه جهت اهمیت دارد؟ ( ص. 65 )

8 ـ در عصر هاتف کدام نوع شعر ( قالب ) رواج بیش تری داشت؟ ( ص. 65 )

9 ـ شاعران عصر هاتف در غزل و قصیده از چه کسانی پیروی می کردند؟ ( ص. 65 ) 

10 ـ در باره ی موضوع غزل در عصر هاتف و تفاوت آن با غزل عصر حافظ و مولانا توضیح دهید . ( صص. 65 و 66 )

11 ـ چرا در عصر هاتف ، تحوّل شگرفی در فضای شعر فارسی پدید نیامد؟ ( ص. 66 )

12 ـ چرا مضمون قصاید در این دوره ، بیش تر مناقب و مراثی اهل بیت است؟ ( ص. 66 )

13 ـ تقلید در عصر هاتف چه وضعی داشت؟ ( ص. 66 )

14 ـ پیشاهنگ شیوه ی نوین در عصر هاتف که بود؟ ( ص. 66 ) 

15 ـ سید محمد علی مشتاق که بود؟ شیوه ی شاعری او را توضیح دهید .( صص. 66 و 67 )

16 ـ مشتاق اصفهانی در شیوه ی نوین خود ، طریقه ی کدام شاعر را بازآفرینی کرد؟ ( ص. 67 )

درس نهم ( آذر بیگدلی ، شعر شناس دیرپسند )

1 ـ قصاید و غزلیات آذر بیگدلی بیش تر بر شیوه ی کدام شاعران بود؟ ( ص. 69 )

2 ـ مثنوی معروف آذر بیگدلی چه نام دارد؟ ( ص. 69 )

3 ـ آتشکده از کیست و موضوع آن چیست؟ ( ص. 69 )

4 ـ آذر بیگدلی چرا به « آذر دیر پسند » معروف شده است؟ ( ص. 69 )

5 ـ « شاعر ترجیع بند » کیست؟ ( ص. 70 )

6 ـ پیشاهنگ سبک بازگشت و شاخص ترین سخنور عصر هاتف کدام شاعران بودند؟ ( ص. 70 )

7 ـ اخوانیات به چه نوع شعری گفته می شود؟ در این باره تحقیق کنید . ( ص. 70 )

8 ـ شاهکار سخنوری هاتف کدام شعر اوست؟ ( ص. 71 )

9 ـ در مورد مضمون و لحن ترجیع بند هاتف اصفهانی توضیح دهید . ( صص. 71 و 72 )

10 ـ میرزا عباس بسطامی در شعر خود از چه تخلص هایی استفاده کرد؟ ( ص. 74 ) 

11 ـ هنر فروغی در چه نوع شعری جلوه گر شده است؟ سرمشق وی در این کار چه کسانی بوده اند؟ ( ص. 74 )

 ( بخش ششم ـ عصر صبا )

درس دهم ( درآمدی بر عصر صبا یا دوره ی بازگشت ادبی )

1 ـ عصر صبا به چه دوره ای معروف است؟ ( ص. 78 )

2 ـ وضع شعر و ادب را در دوره ی اول عصر ناصری توضیح دهید . ( ص. 78 )

3 ـ چرا در عصر صبا ، توجّه علما و خواص به شعر فزونی گرفت و گرایش طبقات پایین و پیشه وران نسبت به آن کاهش یافت؟ ( ص. 79 )

4 ـ نویسنده ی کتاب « براهین العجم » کیست ؟ وی این کتاب بر اساس موازین و اصول چه کتابی نوشته است ؟ ( ص. 79 )

5 ـ وجود کتاب براهین العجم در عصر صبا ، بیانگر چه مسئله ای است؟ ( ص. 79 )

6 ـ کدام مجتهدان بزرگ در عصر صبا به شعر و شاعری پرداختند ؟ آثار و تخلص هر یک را ذکر کنید . ( ص. 79 )

 7 ـ وضع تصوّف و شعر صوفیانه در عصر صبا چگونه بود؟ ( ص. 80 )

8 ـ در عصر صبا چه تغییر مهمی در تغییر جغرافیایی حوزه ی شعر و ادب پدید آمد ؟ ( ص. 80 )

9 ـ شاعر عصر نادری که بود ؟ وی چه کتاب هایی را نوشت ؟ ( ص. 80 )

10 ـ در زمان فتحعلی شاه چه تحولاتی در شعر و شاعری پدید آمد ؟ چرا ؟ ( ص. 80 )

11 ـ معروف ترین شاعران دربار فتحعلی شاه ( انجمن خاقان ) کدامند ؟ ملک الشعرای آنان کیست ؟ ( ص. 80 )

12 ـ شاعران عصر صبا بر چند گروه بودند ؟ توضیح دهید. ( ص. 81 )

13 ـ در عصر صبا وضع کلی شعر و شاعری چگونه بود ؟ ( ص. 81 )

14 ـ در عصر صبا کدام قالب های شعری بیش تر مورد توجّه بود؟ ( ص. 81 )  

15 ـ مقصود جمله ی « شعر این دوره ( عصر صبا ) شعری آفاقی و عینیت گراست » را توضیح دهید . ( ص. 82 )

16 ـ شعر عصر صبا از نظر مضمون و محتوا ، چگونه بود؟ ( ص. 82 )

17 ـ در باره ی ادبیات حماسی در عصر صبا توضیح دهید . ( ص. 82 )

18 ـ « پرچمدار بازگشت ادبی » کیست ؟ ( ص. 83 )

19 ـ آثار صبا ی کاشانی را نام ببرید . ( ص. 83 )

20 ـ موضوع کتاب خداوند نامه چیست؟ این کتاب جزو کدام یک از انواع ادبی به شمار می آید؟ ( ص. 82 )

21 ـ موضوع کتاب عبرت نامه چیست؟ این کتاب به تقلید از کدام اثر نوشته شده است؟ ( ص. 83 )

22 ـ صبا چه کتابی را به تقلید از بوستان سعدی سرود ؟ ( ص. 83 )

23 ـ شهنشاه نامه ی صبا چه کتابی است ؟ ( ص. 83 )  

24 ـ سبک شعر و ویژگی شاعری « فتحعلی خان صبا » را توضیح دهید . ( ص. 83 )